Polak z wyboru

Polak z wyboru

Brytyjska rodzina królewska ma swojego reprezentanta wśród Polaków – patriotów, dowódców wojskowych. Obecny król Karol jest w prostej linii potomkiem Jakuba I Stuarta, praprawnuka króla Henryka VII, następcy tronu po zmarłej bezpotomnie Elżbiecie I. A Jakub Stuart był synem Marii Stuart, królowej Francji i Szkocji, rywalki do tronu królowej Elżbiety I. Po śmierci Marii Stuart (kilkanaście lat więzionej, a następnie skazanej na karę śmierci przez ścięcie na zamku Fotheringhay) część jej szkockiej rodziny schroniła się we Francji, skąd nigdy już do ojczyzny nie powróciła. Jednym z nich był Jan Stuart, zagorzały wróg Anglii, którego syn również Jan, poznawszy na dworze francuskim Stanisława Poniatowskiego, wówczas stolnika litewskiego, dał się namówić przez niego na podróż do Warszawy. Po elekcji Stanisława na króla Polski został jego szambelanem i wzorowym Polakiem, wychowującym swojego urodzonego w 1774 roku syna Kajetana w duchu miłości do Polski.

Mężny obrońca Częstochowy

Pierwszy polski Stuart, Kajetan, wybrał karierę wojskową: ukończył Szkołę Rycerską, walczył na wojnie w obronie Konstytucji 3 Maja, w powstaniu Kościuszkowskim, zaciągnął się do legionów polskich we Włoszech, a od 1807 roku był już majorem 2 pułku piechoty Księstwa Warszawskiego, gdzie od 1808 roku sprawował funkcję komendanta twierdzy na Jasnej Górze. W roku 1809 miało miejsce wojskowe starcie w obronie Częstochowy. Drugiego maja wojska austriackie stanęły pod Jasną Górą. Stuart mężnie i z sukcesem bronił twierdzy, doprowadził do wycofania się wojsk austriackich już 16 maja 1809 roku. Nocą z 16 na 17 maja wojska austriackie rozpoczęły odwrót ku granicy Księstwa Warszawskiego z Austrią. Dowodzący major Kajetan  Stuart, awansowany za obronę twierdzy do stopnia pułkownika, zapisał się na zawsze na liście obrońców Jasnej Góry. Na kanwie tego wydarzenia osnuł fabułę jednej ze swoich historycznych powieści Wacław Gąsiorowski, popularny pisarz przełomu XIX i XX wieku. Powieść Kajetan Stuart oprócz typowo historycznego tła cechuje się sensacyjną, trzymającą w napięciu akcją.

Zapomniana powieść Gąsiorowskiego

Polecamy unikatową książkę autorstwa Wacława Gąsiorowskiego Kajetan Stuart (Ostatnia obrona Częstochowy). Unikatową, bo po pierwsze niepublikowaną od ostatniego wydania w 1920 roku, a po drugie oddajemy w Państwa ręce drugie wydanie tej powieści z 1905 r. (sic!), wreszcie po trzecie urody tej książce dodaje artystyczna, ręcznie wykonana skórzana oprawa introligatorska z pięknymi grawerami i zakładką wstążką.