„Pycha jest skrajną nędzą duszy: spodziewając się bogactwa w ciemności, nie tylko – ta podła – nie pozwala posuwać się naprzód, ale i zrzuca z wysokości.”

„Obżarstwo jest obłudą żołądka: bo będąc nasycony wedle potrzeby, głośno się skarży, że mało, a opchany i napęczniały krzyczy, że jest głodny.”

Źródła motywu należy szukać w biblijnym buncie Adama i Ewy wobec nakazu Boga. Najsłynniejszym mitologicznym buntownikiem jest Prometeusz, który zbuntował się przeciwko wszechwładzy Zeusa i ukradł z jego Rydwanu Słońca ogień dla ludzkości. Ikoniczną postawę buntu wobec władzy w imię sprzeciwu sumienia ukazał Sofokles w tragedii „Antygona”.

Motyw domu rodzinnego w literaturze polskiej w utworach zaliczających się do różnych gatunków spotykamy od zarania naszego piśmiennictwa. Dom rodzinny jako element szczęśliwego „kraju lat dziecinnych” szczególnie bogato jest reprezentowany w polskiej literaturze ziemiańskiej wszystkich epok.

Powszechne dziś komunikowanie się za pośrednictwem internetu, rozmaitych komunikatorów czy telefonów komórkowych (sms-ów) wpływa na jakość języka. Możemy zdiagnozować charakterystyczne zjawiska językowe zachodzące we współczesnej polszczyźnie.

Literaturą faktu nazywamy współczesną literaturę narracyjną o charakterze dokumentalnym, której głównym celem jest przedstawianie wiarygodnej relacji o autentycznych wydarzeniach. Proza ta zazwyczaj jest beletryzowana. Zatem do literatury faktu zaliczymy, zarówno reportaż, jak i wszelkie gatunki pograniczne (tj. z pogranicza literatury i dziennikarstwa oraz osobistego świadectwa). Kategoria literatury faktu została wprowadzona przez krytykę w okresie dwudziestolecia międzywojennego.

Dramat romantyczny to gatunek ukształtowany w dobie romantyzmu w opozycji do reguł dramaturgii klasycystycznej, sięgający do średniowiecznych misteriów.Podobnie jak w tragedii antycznej bohaterowie romantyczni często stają wobec wyboru tragicznego – między dwiema równorzędnymi wartościami, a podejmując decyzję, zmierzają do nieuchronnej katastrofy. Jednak o tragiczności ich sytuacji nie decyduje starożytne fatum, lecz wypadki dziejowe, ponieważ romantyczny tragizm ma wymiar historyczny.

Proza science fiction (fantastyczno-naukowa) posługuje się wizjami oraz prognozami dotyczącymi przyszłego rozwoju techniki. Akcja powieści s.f. toczy się w przyszłości (czasem nawet bardzo dalekiej), a jej fabuła jest ściśle związana z osiągnięciami nauki, prognozami jej rozwoju oraz możliwościami technicznymi i poznawczymi człowieka.

Pojęcie literatura fantasy, choć często występuje jako nazwa popularnego obecnie nurtu literatury pięknej, nie daje się łatwo zdefiniować. Można jednak wyodrębnić kilka charakterystycznych cech dla literatury tego nurtu, który ukształtował się i zyskał dużą popularność w XX wieku i dalej rozwija się w wieku XXI, znajdując różnorodne realizacje w literaturze popularnej.